สมเด็จฯ พระพันปีหลวง กับพระไตรปิฎกสากล

น้อมรำลึกถึง.. พระบรมธัมมราชินีนาถ 
เมื่อไปร่วมพิธีมอบพระไตรปิฎกสากล แก่ หอสมุดแห่งชาติอังกฤษ กรุงลอนดอน

ภาพฝีพระหัตถ์ จาก FB
ขอทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน

โครงการพระไตรปิฎกสากล ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงมาตั้งแต่เริ่มโครงการฯ เมื่อ พ.ศ. 2542

กล่าวคือเมื่อโครงการพระไตรปิฎกสากลได้รับทราบว่าสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงได้ทรงมีพระราชศรัทธาพระราชทาน ภาพพระนามาภิไธย ส.ก. เมื่อ พ.ศ. 2535 เพื่อจัดพิมพ์ลงบนปกคัมภีร์อัฏฐกถาพระไตรปิฎกปาฬิ ชุด 48 เล่ม ซึ่งจัดพิมพ์สำเร็จเรียบร้อยแล้วจำนวน 1,000 ชุด แต่ยังเก็บอยู่มิได้มีการเผยแผ่ จึงได้นำความขึ้นกราบบังคมทูลฯ ทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท และขอพระราชทานให้ทรงพระกรุณาเจิมต้นฉบับ 3 เล่ม เพื่อเป็นสิริมงคลเป็นปฐมฤกษ์ ซึ่งต่อมาได้ทรงมีพระราชเสาวนีย์ให้โครงการพระไตรปิฎกสากล ร่วมกับมูลนิธิมหามกุฏราชวิทยาลัย ผู้จัดพิมพ์ดำเนินการจัดพระราชทานเป็นพระธัมมทานแก่พระอาราม และหอสมุดมหาวิทยาลัยต่างๆ ทั่วประเทศ โดยพิธีจัดพระราชทานมีสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร วัดบวรนิเวศวิหาร ทรงเป็นผู้ประทานพระคัมภีร์ชุดนี้ด้วยพระหัตถ์ จำนวน 108 ชุด โดยจัดขึ้นเพื่อถวายเป็นพระราชกุศลเนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษา 5 ธันวาคม พ.ศ. 2542 

ต่อมาได้มีการจัดพระราชทานแก่พระอารามและสถานศึกษาทั่วประเทศจนครบ 1,000 ชุด

พระราชศรัทธาในการอุปถัมภ์การศึกษาพระไตรปิฎกในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง เพื่อน้อมถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในรัชกาลที่ 9 ครั้งนั้น ทำให้โครงการพระไตรปิฎกสากลเกิดแรงบันดาลใจในการสืบพระราชปณิธานในการอุปถัมภ์พระไตรปิฎก ด้วยเหตุนี้ โครงการพระไตรปิฎกสากลจึงได้มุ่งมั่นริเริ่มดำเนินการตรวจทานต้นฉบับพระไตรปิฎกสังคายนานานาชาติ พ.ศ. 2500 โดยมีสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิราญาณ ทรงเป็นองค์พระสังฆราชูปถัมภ์ และสามารถจัดพิมพ์สำเร็จเป็นพระไตรปิฎกสากล อักษรโรมัน พ.ศ. 2548 ชุด 40 เล่ม ชุดสมบูรณ์ชุดแรกของโลก โดยได้เผยแผ่เป็นพระธัมมทานแก่หอสมุดสำคัญในประเทศต่างๆ ระหว่าง พ.ศ. 2548-ปัจจุบัน 2562 ไปแล้วไม่น้อยกว่า 150 สถาบันทั่วโลก  

ปัจจุบัน โครงการพระไตรปิฎกสากล ได้ทำการถอดเสียง ปาฬิภาสา-อักษรโรมัน ในทางวิชาการด้านดุริยางคศาสตร์สากล เพื่อจัดพิมพ์เป็นพระไตรปิฎก "โน้ตเสียงปาฬิ" เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงพระองค์นี้อีกครั้งหนึ่ง เนื่องในโอกาสที่ได้ทรงมีพระราชศรัทธาพระราชทานภาพ พระนามาภิไธย ส.ก. เพื่อพิมพ์บนปก พระไตรปิฎกสากล ชุดโน้ตเสียงปาฬิ เพื่อการออกเสียงให้แม่นตรงตามไวยากรณ์กัจจายะนะปาฬิที่เก่าแก่ ซึ่งปัจจุบันเป็นที่รู้จักว่า ฉบับสัชฌายะ ชุด ส.ก. ชุดตัวอย่าง 40 เล่ม พ.ศ. 2559 ซึ่งหากจัดพิมพ์เป็นชุดสมบูรณ์ จะมีความหลากหลายของชุดโน้ตเสียงปาฬิถึง 4 ชุด สำหรับประโยชน์ในการศึกษาด้านต่างๆ เช่น การศึกษาจังหวะ และวิธีการออกเสียงตามฐาน-กรณ์ เป็นต้น ซึ่งหากจัดพิมพ์เป็นชุดหนังสือ จะมีจำนวนทั้งสิ้นชุดละ 250 เล่ม ดังนั้นจึงมีการสร้างเป็นระบบดิจิทัลด้วย ผู้สนใจสามารถสืบค้นเสียงสัชฌายะดิจิทัลได้ที่ https://www.sajjhaya.org/node/163

ฉบับสัชฌายะ พุทธชยันตี พ.ศ. 2555

ในปี พ.ศ. 2562 ได้มีพิธีมอบพระไตรปิฎกสากล ฉบับสัชฌายะ ชุด ส.ก. (โน้ตเสียงปาฬิ) พร้อมกับ ชุด ภ.ป.ร. (ต้นฉบับปาฬิภาสา) ซึ่งจัดพิมพ์โดยมูลนิธิพระไตรปิฎกสากล เป็นพระธัมมทาน แก่หอสมุดแห่งชาติอังกฤษ กรุงลอนดอน สหราชอาณาจักร มิตรประเทศที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงได้ทรงเคยเสด็จฯ เยือนอย่างเป็นทางการ พร้อมพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และเมื่อทรงพระเยาว์ สมเด็จพระพันปีหลวงยังได้ทรงเคยประทับอยู่ขณะพระบิดาทรงเป็นเอกอัครราชทูตไทย ณ ราชสำนักเซนต์เจมส์ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงได้ทรงมีโอกาสศึกษาด้านดนตรีจนทรงเชี่ยวชาญด้วย นับเป็นนิมิตรมหมายทางประวัติศาสตร์อันเป็นมงคลในการประดิษฐานพระไตรปิฎกสากล ชุด ส.ก. โน้ตเสียงปาฬิ ซึ่งจัดพิมพ์เป็นชุดพิเศษ สำหรับหอสมุดแห่งชาติอังกฤษ กรุงลอนดอน ครั้งปฐมฤกษ์นี้ด้วย

ผู้แทนผู้อุปถัมภ์พระไตรปิฎกสากล
มอบพระไตรปิฎกสัชฌายะ ชุด ส.ก. แก่หอสมุดแห่งชาติอังกฤษ

ปกพระไตรปิฎกสัชฌายะ ชุด ภ.ป.ร. ชุด 40 เล่ม